W drugim półroczu rozwój motoryczny Maluchów nabiera rozpędu, a pierwsze symptomy tego przyspieszenia możemy zaobserwować właśnie w 8 miesiącu, kiedy to Maluchy aktywnie czworakują eksplorując otaczający ich świat. Warto w tym miejscu wspomnieć, że okresy przejściowe pomiędzy poszczególnymi miesiącami są wynikiem ewolucji rozwoju. A więc sugestie, które przeczytacie w tym artykule oraz znajdziecie w Akademii Falmed związane są z kwestią normy rozwoju motorycznego niemowląt.
W swojej niemalże 30-letniej praktyce fizjoterapeutycznej wielokrotnie zaobserwowałem indywidualny proces rozwoju u niektórych Maluchów, które były bardziej zaangażowane w proces pionizacji czy w proces czworakowania, we wcześniejszym okresie niż przewiduje to „norma rozwojowa”. Ale w opisie prawidłowych i nieprawidłowych zachowań niemowląt w 8 miesiącu skupię się na „normie rozwojowej”, co było cechą charakterystyczną również poprzednich artykułów.
Zdolności motoryczne niemowlaka w 8 miesiącu
8 miesiąc charakteryzuje się dużą dominacją aktywności półwysokiej. Dziecko po zdobyciu pozycji czworaczej w dalszym ciągu ją udoskonala poprzez intensywne i dynamiczne przemieszczanie się po całej przestrzeni domu czy mieszkania.
Maluch pnie się do góry
Jest to również okres bardzo angażujący rodziców w kontekście obserwacji zachowań niemowlaka, bo Maluszek oprócz tego, że powinien i chce czworakować w przód i w tył, przemieszcza się również do przedmiotów, na których może się podeprzeć. W obserwacjach pomagają wskazówki zawarte w naszych kursach. Znamiennym elementem tego okresu jest przejście z pozycji czworaków, do pozycji klęku obunóż w podporze (zdjęcie 1 poniżej).
Czyli nasze Maluchy wspinają się po krzesłach, tapczanach, rodzicach – wykorzystują każdy element, który mogą złapać i wykorzystać jako dźwignię w próbie podniesienia się. Kluczową zdobyczą Malucha w 8 miesiącu jest przemieszczanie się w czworakach. Możecie zaobserwować znacznie więcej zasuwania w czworakach po podłodze, niż miało to miejsce w 7 miesiącu, w którym to raczej niemowlaki koncentrują się na osiąganiu i stabilizacji pozycji czworaczej – wejścia w pozycję, bujania się w przód i na boki, stabilizacji pozycji. Maluch wyraźnie akcentuje naprzemienny ruch rąk i nóg. Swobodnie operuje też pozycją siedzącą, czyli kontrola tułowia w siadzie jest pewna i stabilna. Maluch w siadzie operuje rękoma i sięga nimi po zabawki.
Reakcje obronne niemowląt w wieku 8 miesięcy
W 8 miesiącu większość dzieci inicjuje już samodzielne siadanie. Czyli siada bokiem, przesuwa miednicę na prawą i na lewą stronę, próbuje balansować w pozycji siedzącej (zdjęcie 2 poniżej).
Niemowlę w tym wieku bardzo intensywnie wykazuje reakcje obronne – popchnięte z prawej strony wyciąga prawą rękę wyprostowaną w łokciu i broni się przed upadkiem. Analogiczna sytuacja ma miejsce przy wychyleniu Malucha w lewo. Mówimy wówczas o symetrycznej reakcji obronnej do pozycji bocznej. Kolejnym elementem jest to, że potrafi on przy klęku obunóż wstawać na obydwie, symetrycznie ułożone pięty i niektóre Maluchy potrafią się już pionizować.
Sensomotoryczny potencjał Malucha do zwiedzania świata
Maluchy w 8 miesiącu potrafią zrobić rodzicom poranną niespodziankę. Czyli parę dni wcześniej nie wstawały, a tu rodzice przychodzą rano do łóżeczka, już zagłębionego oczywiście, czyli materacyk jest obniżony do dołu, a Maluch stoi trzymając się szczebelek, jest szczęśliwy i zadowolony potrząsa całym swoim ciałkiem o łóżeczko.
Moment 8 miesiąca jest też ważny z powodu rozwoju orientacji przestrzennej Malucha, dlatego warto dołączyć do Akademii Falmed i nauczyć się, jak wspierać jego rozwój. Jest to moment, w którym może się wydarzyć trochę niespodzianek. Tak jak wspomniałem, w 6 miesiącu nie powinno zostawiać się Maluchów samodzielnie obracających się z brzucha na plecy i z pleców na brzuch, tak tutaj powinniśmy poświęcać zdecydowanie więcej czasu na bieżącą obserwację. Maluszki czworakując podążają z ochotą to różnych miejsc i kątów.
Bardzo często punktem zainteresowania dla niego jest łazienka, a szczególnie ubikacja i wszystko co stoi wokół. Maluchy zaglądają do muszli klozetowej, są zainteresowane szczotką, która stoi obok czy niezliczoną ilością płynów higienicznych i środków myjących stojących w pobliżu muszli, wanny czy brodzika. W tej kategorii wiekowej możemy zacząć mówić nie tylko o ogromnej ciekawości świata u Maluchów, ale też o zdolnościach lokomocyjnych, które umożliwiają zaspokojenie tej ciekawości. Potencjał sensomotoryczny niemowląt do zwiedzania świata w 8 miesiącu jest bardzo przełomowym elementem, o którym mówimy więcej w naszym kursie.
Niepokoje rozwojowe w 8 miesiącu
W 8 miesiącu rodziców powinna zaniepokoić niechęć do przyjmowania pozycji czworaczej przez Malucha, a także nie kontynuowanie czworaków w formie aktywnego przemieszczania się.
Obawy powinna również wzbudzić niechęć do utrzymywania samodzielnej pozycji siedzącej po posadzeniu. W 8 miesiącu posadzony Maluch powinien utrzymywać wyprost w osi długiej tułowia i mieć wolne ręce do swobodnej zabawy. Niemowlę, które w 8 miesiącu może sygnalizować nieharmonijny rozwój:
– Nie chce siedzieć,
– Podczas siadu musi być dodatkowo podpierany,
– Ma okrągłe plecy w siadzie (zdjęcie 3 poniżej),
– Jest asymetryczny w siadzie (zdjęcie 4 poniżej),
– Reaguje płaczem na samodzielnie pozostawienie go w pozycji siedzącej,
– Nie aktywizuje się motorycznie,
– Nie przyjmuje wysokiego klęku przy podporze,
Wyżej wymienione elementy mogą stanowić aspekt szerszego zjawiska rozwijającej się wiotkości osiowej, czyli niepodnoszenia się Malucha do czworaków, tylko chęć do przebywania na brzuchu, w poziomie, jak w 5-6 miesiącu życia. Zachęcamy do dołączenia Akademii Falmed i zapoznania się bliżej z etapami rozwoju dziecka.
Asymetria u niemowląt w 8 miesiącu
W Akademii Falmed dokładnie omawiamy zjawisko asymetrii. Rozwijająca się aktywność wyższa pozwala Maluchom na budowanie dużej i swobodnej koordynacji ruchowej. Możemy zauważyć asymetrię, czyli niezintegrowane odruchy z pierwszego półrocza – posadzony Maluch siedzi tylko na jednej, wyraźnie zakreślonej połowie ciała, na jednym pośladku (zdjęcie). Reaguje w odruchu obronności tylko na jedną stronę – prawą lub lewą. Maluch pokazujący elementy asymetrii powinien skłonić was rodziców do obserwacji. A jeśli te zachowania będą się utrwalały i nie zanikną w krótkim, trwającym kilka dni czasie, to nie powinniście pozostawiać tych niepokojów samym sobie, wychodząc z założenia, że jakoś sobie poradzi. Owszem, może sobie poradzić, natomiast ta kompensacja może w przyszłości dawać dużo negatywnych skutków. A konsultacja u fizjoterapeuty na tym etapie rozwoju dziecka, daje niemalże stuprocentową szansę na zastopowanie niepokojących was zachowań.
Podsumowując, 8 miesiąc to okres, w którym widzimy Malucha już nie leżącego na brzuchu, ale Malucha podnoszącego się ku górze, który w ten sposób przygotowuje się do stania i chodzenia – momentu wyczekiwanego z nadzieją przez wszystkich rodziców.
